Những năm qua, tình hình hoạt động tội phạm mua bán người trên thế giới và khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp với tính chất, phương thức và thủ đoạn ngày càng tinh vi. Tại khu vực Châu Á Thái Bình Dương nói chung và các nước Tiểu vùng sông Mê Kông nói riêng, trong đó có Việt Nam, hoạt động tội phạm mua bán người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em vẫn diễn ra; trực tiếp xâm hại đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của con người; ảnh hưởng xấu đến tình hình an ninh, trật tự xã hội. Với mục tiêu phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn và giảm nguy cơ mua bán người, tội phạm mua bán người, đồng thời thể hiện nỗ lực và cam kết của Việt Nam trong lĩnh vực này, ngày 31/12/2015 Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 2546/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình phòng, chống mua bán người (gọi tắt là Chương trình 130/CP) giai đoạn 2016-2020; trọng tâm là tổ chức triển khai thực hiện 05 Đề án gồm: (1) Truyền thông phòng, chống mua bán người, (2) Đấu tranh phòng, chống tội phạm mua bán người, (3) Tiếp nhận, xác minh, bảo vệ và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán, (4) Hoàn thiện pháp luật và theo dõi thi hành chính sách, pháp luật về phòng, chống mua bán người”, (5) Hợp tác quốc tế về phòng, chống mua bán người.
Chương trình 130/CP được thực hiện trên phạm vi cả nước và các nước hoặc vùng lãnh thổ khác theo cam kết quốc tế và pháp luật Việt Nam; ưu tiên các tuyến, địa bàn trọng điểm, các tỉnh giáp biên giới Campuchia, Lào, Trung Quốc. Mục tiêu cụ thể của Chương trình là nhằm nâng cao ý thức trách nhiệm, năng lực của cá nhân, gia đình và toàn xã hội nhằm chủ động phòng ngừa nguy cơ mua bán người; đẩy mạnh công tác phát hiện, điều tra, truy tố và xét xử tội phạm mua bán người; tiếp nhận, xác minh, giải cứu, bảo vệ và hỗ trợ nạn nhân kịp thời; an toàn nhằm đảm bảo quyền và lợi ích của nạn nhân; hoàn thiện pháp luật và thực hiện hiệu quả chính sách pháp luật về phòng, chống mua bán người; tăng cường hợp tác và thực hiện các cam kết quốc tế về phòng chống mua bán người. Một trong những giải pháp và nhiệm vụ trọng tâm của Chương trình là tiến hành đồng bộ các biện pháp nhằm nâng cao tỉ lệ phát hiện, điều tra tội phạm mua bán người; tập trung triệt phá các tổ chức, đường dây mua bán người với mục đích cưỡng bức lao động hoặc hoặc vô nhân đạo; truy tố, xét xử nghiêm minh tội phạm mua bán người; thực hiện hiệu quả việc tiếp nhận, bảo hộ và hỗ trợ nạn nhân; đồng thời đa dạng hóa các hình thức truyền thông, giáo dục về phòng chống mua bán người hiệu quả ở cộng đồng.
Với chức năng quản lý nhà nước về xuất nhập cảnh, là thành viên của Chương trình 130/CP, thời gian qua, Cục Quản lý xuất nhập cảnh đã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan xây dựng và triển khai kế hoạch thực hiện các Đề án thuộc lĩnh vực phụ trách qua đó đã góp phần quan trọng thực hiện có hiệu quả Chương trình 130/CP, đóng góp vào nỗ lực chung của Việt Nam trong công tác đấu tranh với tội phạm mua bán người.
Thời gian tới, dự báo tình hình mua bán người vẫn diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều nguyên nhân phát sinh như lợi dụng hoạt động đưa người di cư trái phép, xuất khẩu lao động, kết hôn, cho nhận con nuôi có yếu tố nước ngoài; tình trạng thiếu việc làm, đói nghèo; lợi dụng sơ hở trong quản lý nhà nước, quản lý xã hội về an ninh trật tự; sự nhẹ dạ cả tin, mất cảnh giác của người dân,… sẽ tác động đến sự gia tăng tội phạm mua bán người. Cục Quản lý xuất nhập cảnh sẽ tiếp tục bám sát chủ trương, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, lãnh đạo Bộ Công an, phối hợp với các đơn vị liên quan tiếp tục triển khai các biện pháp công tác để đấu tranh hiệu quả tội phạm mua bán người./.
Vĩnh Long